Mego MG4
Type: MG4
Serienummer: 51
Bouwjaar: 1926
Buizen: A410 , A415 , B406 , B403
Deze radio is gebouwd door de firma Meerding
en Goedhart uit Helmond.
Vandaar de merknaam Mego.
Meer over Mego.
Advertentie uit het dagblad de Zuidwillemsvaart van 15 mei 1926
|
Chassis |
Onderaanzicht |
|
Bovenaanzicht in kast |
B379 |
Restauratie verslag MEGO MG4
Kijk ik toevallig op Marktplaats zie ik een leuke radio voorbij
komen.
Het model lijkt me bekend voor te komen, de kast lijkt verdacht veel op mijn
MEGO D4 radio, maar deze is toch anders.
Het zou toch niet waar zijn dat dit een echte MEGO is.
Helaas is het typeplaatje niet goed te lezen.
Er stond gelukkig een telefoon nummer bij dus maar even gebeld om te vragen wat
er op het type plaatje staat. "Meerding Goedhart uit Helmond" was het antwoord.
Dus toch een MEGO.
Nu weet ik dat er alleen van het model D4 slechts twee exemplaren bekend zijn
maar dit is geen D4.
Dit model ken ik niet, ook niet uit de diverse advertenties die ik gezien heb.
De adrenaline gierde door mijn lijf dus ik MOEST deze radio hebben.
Na een prijsje afgesproken te hebben maar meteen in de auto gesprongen en
opgehaald.
Na uitkasten blijkt het een model MG4 te zijn met serienummer 51
Als eerste maar eens gekeken naar de algemene staat van de
radio.
Hoewel er vooral veel stof in zit lijkt alles compleet te zijn op een onderdeel
na.
Vervolgens maar eens de losse componenten onder de loep genomen.
Dit toestel heeft twee uitneembare spoelen van 75 windingen.
Waarschijnlijk heeft er een complete spoelenset bij gezeten voor verschillende
golf bereiken maar die ontbreken helaas.
Een spoel heeft vier aansluitingen en heeft dus een aftakking.
Beide spoelen blijken onderbroken te zijn dus moest de boel uit elkaar gehaald
worden.
Al snel blijkt dat de wikkelingen gelukkig niet onderbroken zijn maar de draden
maken geen contact met de aansluit pennen.
Na alles goed schoongemaakt te hebben was dit probleem snel verholpen.
Twee pennen van de secundaire spoel zijn doorverbonden en er is een aftakking op
25 windingen.
Na de spoelen zijn de buizen aan de beurt.
Deze radio bezit vier buizen.
Een A410 als HF versterker, A415 als detector, B406 als LF versterker en een
B403 als eindversterker.
Na de buizen eerst goed gepoetst te hebben kunnen ze worden onderzocht.
Als eerste de gloeidraden controleren met een ohm meter en die blijken nog
allemaal goed te zijn.
Daarna worden ze een voor een met de buizentester gecontroleerd en ze blijken
nog allemaal uitstekend te functioneren.
Vervolgens worden ze in een spelende radio gezet en deze speelt prima met deze
vier buizen.
Voor een restauratie is het wel handig als je een schema ter beschikking
hebt.
Normaal gesproken heb je op internet zo een schema gevonden.
Maar aangezien dit soort radio's erg zeldzaam zijn zit er maar een ding op.
Backwards engineering, oftewel zelf uitpluizen en optekenen.
Dus eerst een groot vel papier en uitzoeken maar.
Gelukkig zijn dit soort radio's vrij simpel van opzet dus erg ingewikkeld is dit
niet.
Vervolgens met een teken programma in de weer om er iets netjes van te maken en
zie hier het schema van de MEGO MG4.
Klik op het schema voor een vergroting.
De enige weerstand in dit toestel is een weerstand van 2Mohm.
Deze is gemonteerd tussen twee klemmetjes.
Helaas is deze onderbroken.
De twee solderingen aan weerszijde worden schoongemaakt en zo kunnen de kapjes
en de inhoud worden verwijderd.
Vervolgens twee weerstandjes van 1Mohm in serie in een stukje oliekous geschoven
en zo kan alles weer netjes in elkaar gezet worden.
Boven de oude inhoud, onder de nieuwe inhoud.
In dit toestel zitten drie condensatoren waarvan er een ontbreekt.
Als eerste de koppelcondensator van 300pF eens onderzoeken, eerst met een meter
de capaciteit gemeten en deze klopt vrijwel precies dus tot zover geen probleem.
Dan de isolatie test, de condensator word in serie met een 1Mohm weerstand
aangesloten op een 200V voeding.
Nu word de spanning over de weerstand gemeten, deze bedraagd slechts enkele mV
Dus deze condensator is nog in prima staat.
Nu is de 2nF condensator aan de beurt, de capaciteits meter geeft 0 aan dus deze
is onderbroken.
Dus dat word onderzoeken wat er mee mis is, de condensator bestaat uit een
glazen buisje met aan weerskanten een metalen huls.
De kopse kant laat een soldeerverbinding zien, deze eerst maar eens
schoongemaakt en door de warmte kunnen de metalen kapjes ook gemakkelijk van de
huls geschoven worden en de inhoud kan verwijderd worden.
De constructie van deze condensator is wel heel merkwaardig.
De condensator bestaat uit twee evenwijdige draden van vele meters lang die op
een kartonnen kokertje zijn gewikkeld.
Het blijkt dat aan een uiteinde het zeer dunne draadje is afgebroken.
Gelukkig is dit nog bereikbaar en kan verlengt worden met een stukje draad.
Daarna kan de boel weer in elkaar gezet worden, de kapjes worden met loctite
vastgezet en de draadjes worden weer vastgesoldeerd.
Nog een laatste test zoals ook de 300pF condensator en deze is weer perfect in
orde.
Na een oproepje op het radio forum heb ik ook nog de ontbrekende condensator van 5nF kunnen vinden, deze was ook onderbroken en op de zelfde wijze als hierboven hersteld en ook deze is nu perfect in orde.
Deze radio heeft twee LF koppeltrafo's welke beide defect zijn, zowel primair als secundair zijn ze onderbroken.
Na eerst een oproepje op het radioforum gedaan te hebben heb ik een goede 1:5
trafo kunnen vinden.
Echter was de defecte trafo mooier dus heb ik de kappen overgezet op de
vervangende trafo.
De 1:3 trafo was niet voorhanden dus deze moet hersteld worden.
Even heb ik gedacht deze over te wikkelen maar dat is niet te doen.
Er zitten wel erg veel windingen op van zeer dun draad en probeer dat maar weer
eens netjes voor elkaar te krijgen.
Nu had ik nog enkele Philips 4003 trafo's liggen en die zijn ook 1:3 en een stuk
kleiner, daar moet toch wel iets mee te doen zijn.
Als eerste maar eens de trafo uit elkaar gehaald en deze op gemeten.
Vervolgens heb ik drie plaatjes gemaakt waar de Philips trafo tussen geklemd
word en zo uiteindelijk de zelfde maten als die van de oude trafo kern heeft.
Deze plaatjes worden met dunne dubbelzijdige tape aan de trafo geplakt zodat de boel netjes bij elkaar blijft.
Uiteindelijk is dit het resultaat, de nieuwe en de oude trafo.
Vervolgens worden de aansluit lippen met draadjes aan de schroefjes op de kappen verbonden en kan de trafo weer in elkaar gezet worden.
Daarna met een toongenerator en scoop de trafo getest en deze werkt naar
behoren.
Het uiteindelijke resultaat, de gerestaureerde trafo is niet meer van een
originele te onderscheiden.
Alleen aan de onderkant kun je zien dat er een kleinere trafo in zit.
Omdat de frontplaat wel erg vuil en erg verweerd is na 85 jaar moet deze het
liefst helemaal kaal zijn.
Dus alles demonteren wat er op zit.
Dit valt nog niet mee omdat er een aantal onderdelen van de voorkant uit zijn
gemonteerd dus moeten er een boel draden los genomen worden.
Wat uiteindelijk over blijft is een losse frontplaat en nu is ook duidelijk te
zien hoe vuil en verweerd deze is.
Vervolgens word deze met een sopje goed gewassen om 85 jaar vuil te
verwijderen.
Daarna goed met Brasso inwrijven en nadat dit is opgedroogd goed uitpoetsen met
een zachte doek.
Dit zo enkele malen herhaald.
Daarna nog enkele malen behandeld met blanke meubelwas en de frontplaat ziet er
weer prima uit.
Helemaal blinkend is het niet geworden maar na montage van de diverse onderdelen
zal het verschil niet meer zichtbaar zijn.
Aangezien na de demontage van de frontplaat de afstemcondensatoren toch los
zijn kunnen deze meteen onderzocht worden op een juiste werking.
Als eerste de terugkoppel condensator.
Tijdens het draaien hoorde ik al een schrapend geluid wat er op duid dat de
platen elkaar raken.
Een test met de Ohm meter bevestigde dit vermoeden.
Na deze eens goed bekeken te hebben blijkt dat je de platen kan centreren door
middel van twee moeren welke los blijken te zitten.
Dus na deze ingesteld en met voelermaatjes de centrering gecontroleerd te hebben
werkt deze weer naar behoren.
Verder nog alle overige schroeven en moeren goed aandraaien en daarna nog even
de capaciteit opmeten.
De overige twee afstemcondensatoren zijn verder in orde.
Alleen goed schoon blazen en alle schroeven en moeren goed vast draaien.
De volgende werkzaamheden staan in het teken van poetsen poetsen en nog eens poetsen.
Als eerste zijn de koptelefoon aansluitingen aan de beurt.
Dit gaat heel goed met een Dremel met polijst borsteltje en polijst pasta.
In de twee gaatjes horen nog twee schroefjes te zitten waar de klemmen voor
de telefoon condensator mee vast zitten.
Na een half uurtje polijsten is dit het resultaat.
Zelfs de schroefjes welke zichtbaar zijn aan de voorkant van de radio worden
niet overgeslagen.
Op het front van deze radio zitten vijf ornamenten welke de stand van de knoppen aangeven.
Deze worden net als de koptelefoon aansluitingen met de Dremel en polijst
pasta gepoetst, ook de schroefjes worden op de zelfde manier gepoetst.
Na montage op de frontplaat is dit het resultaat.
Ook de keuzeschakelaar voor de eindversterker is behoorlijk geoxideerd dus ook deze ondergaat een zelfde behandeling.
De drie grote knoppen zijn in de loop der tijd erg verkleurd.
Bovendien zijn ze erg smerig dus een poetsbeurt is wel op zijn plaats.
Even dacht ik dat ze zo bruin horen te zijn maar op een van de knoppen is te
zien dat een afgedekt gedeelte zwart is.
Eerst gaan alle knoppen in een sopje met afwasmiddel en met spons en
tandenborstel worden ze gereinigd.
Zoals te zien is zijn de twee kleine knoppen goed schoon geworden en hoeft
verder niets aan gedaan te worden.
Helaas is van de andere knoppen de witte verf verdwenen.
Maar eerst moeten deze weer zwart worden gemaakt.
Dit gaat goed met oost Indische inkt welk met een kwastje in enkele lagen word
aangebracht.
De verf van de schaalverdeling op de drie grootste knoppen zal nu opnieuw
aangebracht moeten worden.
De tekst en de belijning is in reliëf uitgevoerd dus hiervoor word gebruik
gemaakt van een witte lakstift welke ik in een bouwmarkt gevonden heb.
Eerst ruim insmeren zodat alles bedekt is
Na ongeveer 15 minuten drogen word met een doek de overtollige verf verwijderd
zodat alleen de dieper gelegen delen wit blijven.
Daarna nog een heel dun laagje blanke meubelwas aanbrengen en ze zien er weer
perfect uit.
Er zitten twee schakelaars op de radio.
Een waarmee de ingangskring mee omgeschakeld kan worden van serie naar parallel.
Een waarmee de keuze gemaakt kan worden om een extra eind lamp in te schakelen.
Dit laatste is gedaan om de batterijen te sparen als de radio wat minder hard
hoeft te spelen, dan kan de eindlamp B403 worden uit geschakeld.
Ook deze schakelaars moesten grondig gereinigd en gepoetst worden.
Daarvoor moest alles gedemonteerd worden wat resulteerde in een hand vol kleine
onderdeeltjes en nog meer ringetjes en moertjes.
Na een paar avonden poetsen mag het resultaat er weer zijn.
Aangezien een radio ook een achterkant heeft moet ook dat er fatsoenlijk uit
zien.
Dus het paneeltje met aansluitbussen moet grondig onder handen genomen worden.
Eerst worden alle draden losgenomen, daarna kunnen de bussen los geschroefd
worden.
Het ebonieten plaatje wordt vervolgens goed afgesopt en met Brasso gepoetst
zodat dit weer mooi glimt.
Daarna worden de bussen met de Dremel met polijst borsteltje onder handen
genomen.
Uiteraard worden ook de schroefjes gepoetst.
Vervolgens wordt het paneeltje weer netjes in elkaar gemonteerd en
teruggeplaatst op de radio.
Als laatste de draden weer aansluiten en dit ziet er weer prima uit.
Bij de diverse schakelaars zitten tekstplaatjes om de functie aan te duiden.
Deze zijn van messing en erg verweerd.
Dus voorzichtig schoonmaken met een sopje en tandenborstel, maar het enige wat
er meteen af vloog was de zwarte verf.
Dan maar met de Dremel polijsten met dit resultaat.
Vervolgens moeten de letters en de rand weer zwart gekleurd worden maar dat
valt nog niet mee.
Van alles geprobeerd met folie, een printer, carbon papier, hard rubber rolletje
met verf of inkt maar niets gaf een bevredigend resultaat.
Uiteindelijk met een fijnschrijver en loep de tekst zwart gemaakt.
Dit geeft een redelijk resultaat maar helemaal tevreden ben ik hier niet mee.
Voor zover laat ik het maar zo en als ik nog een betere methode vind dan kan het
altijd nog over.
In het midden zit een merkplaatje met "Meerding-Goedhart"
Dit is een bronzen plaatje met een gezeefdrukte tekst.
Gezien de ervaringen met de tekstplaatjes heb ik deze heel voorzicht wat schoon
gemaakt en laat ik het verder maar zo.
Nu alles zo'n beetje is nagekeken kan het geheel weer opgebouwd worden.
Als eerste de tekstplaatjes en merkplaatje op het frontpaneel bevestigen,
hiermee is deze afgewerkt.
Ter vergelijking de gerestaureerde en ongerestaureerde situatie naast elkaar.
Daarna de drie condensatoren en de weerstand in de houders plaatsen.
Vervolgens de buizen en de spoelen plaatsen aan de bovenzijde.
Daarna moeten de diverse spanningen worden aangesloten op de bussen aan de
achterzijde.
Hiervoor worden de spec's van de buizen erbij gehaald.
4V voor de gloeidraden.
De beide laag frequent buizen krijgen 120V anodespanning.
De hoogfrequent en detector buis krijgen 80V anodespanning.
De negatieve roosterspanningen bedragen voor de voor en eindbuis respectievelijk
-10V en -25V
Daarna nog een luidspreker, antenne en aarde aansluiten en dan zal hij het
moeten doen.
Nu alles is aangesloten kan de radio ingeschakeld worden.
Aangezien alle losse onderdelen in orde zijn kan het bijna niet anders of de
radio moet gewoon spelen.
Klik op het plaatje.
Nu de radio speelt is de kast aan de beurt.
Deze is gemaakt van ongelakt eikenhout welke is voorzien van een waslaag, alleen zijn
in de loop der jaren verschillende lagen aangebracht en deze zijn uiteraard erg
vuil geworden.
Deze zijn met fijn schuurpapier verwijderd zodat het blanke hout zichtbaar is.
Ook ontbreekt er aan de bovenkant een latje welke op de twee steuntjes hoort te
zitten.
Gelukkig had ik nog wat eikenhout liggen van een oude kast welke prima als
donor kan dienen voor het ontbrekende latje.
Met een bovenfrees op z'n kop in de Workmate gemonteerd en met behulp van een
blok hout en de nodige lijmtangen wordt zo een freesbank geïmproviseerd om zo het profiel aan het latje te maken.
Vervolgens de twee uiteinden met zaagje en vijl op maat maken zodat deze in de kast past.
En zie hier het resultaat.
Daarna kan de kast weer in de was worden gezet, Eerst met een grote kwast
insmeren met donkere antiekwas.
Daarna met een zachte doek uitwrijven zodat deze weer mooi blinkt.
Vervolgens de scharnieren van de deksel en uiteraard ook de schroefjes weer mooi polijsten.
Onder de radio zit een lade waar de rooster en anode batterijen kunnen worden onder gebracht.
Helaas is hiervan het houten knopje afgebroken, Dus op zoek naar een passend
knopje.
Dat valt nog niet mee!
Na de nodige antiek zaken afgelopen te zijn en diverse knopjes geprobeerd te hebben
nog steeds geen passend knopje
gevonden.
Uiteindelijk heb ik tijdens een vakantie in de Dordogne op een brocante in het
Franse Limeuil een passend knopje gevonden.
Daarna de lade net als de rest van de kast geschuurd en opnieuw in de was gezet met
het gewenste resultaat als gevolg.
Als laatste nog alles in elkaar zetten en deze prachtige MEGO MG4 is klaar!
Uiteraard hoort er bij deze radio ook een luidspreker.
In het MEGO artikel kun je lezen dat deze firma ook luidsprekers verkocht van
het merk Brown.
Dus op zoek naar zo'n mooie Brown hoornluidspreker uit de zelfde periode.
Ook hier bracht Marktplaats uitkomst want plotseling werd er een Brown type E
uit 1926 aangeboden.
Deze eerst maar eens goed bekeken en het bleek dat deze nog geheel
functioneerde
Dat was dus een meevaller want als de spreekspoel onderbroken zou zijn is dat
lastig te repareren.
Alleen was de lak behoorlijk verweerd dus werd eerst alles uit elkaar
gehaald.
Vervolgens werden de hoorn en de losse voet opnieuw gespoten.
Daarna kon alles weer in elkaar gezet worden.
Ik had nog een katoen omwonden snoer met bijpassende stekker liggen dus die
heeft weer een nieuwe bestemming gevonden.
Tenslotte een stukje geschiedenis over deze radio.
Deze is in 1926 gekocht door de grootvader van degene waarvan ik deze gekocht
heb.
Hij woonde destijds in Maasbree bij Venlo in Limburg, In deze regio zijn
meerdere MEGO radio's verkocht.
Op de achterkant van de kast zat een stukje plakband met daarop een geschreven
nummer "B379"
Ik heb deze stukken plakband al vaker gezien op radio's met ook een adres er
op.
In 1943 moesten van de Duitsers de radio's ingeleverd worden en voor de
administratie werd er zo'n stuk plakband opgeplakt zodat later de eigenaar weer
bij de radio gezocht kon worden.
Een eerste onderzoek heeft nog geen resultaat opgeleverd waar deze radio
ingeleverd werd
Wordt vervolgd!
