Telefunken Koncert Trial

Type: Koncert Trial.
Serie nummer: cp 20179
Bouwjaar: 1934
Buizen: REN904 , REN904 , RENS1374d , RGN564.

Restauratie verslag Telefunken Concert Trial

Dit is een radio uit het jaar 1935/1936.
Deze heb ik een tijdje geleden gekocht en heb deze eens van binnen bekeken.
Hierbij bleek dat er een aantal draden loshingen van de bekrachtigde luidspreker en de netschakelaar werkte niet, de schakelhendel gaf in het geheel geen weerstand dus dat duidde op een mechanisch probleem.
Wel bleken de originele buizen nog allemaal aanwezig behalve de gelijkrichtbuis, hier zat een verkeerde type in waarvan een poot was afgeknipt.
Gelukkig was er geen extra gat in de voet bijgeboord.
Ook de bakelieten kast is helemaal intact, Gelukkig wel want dit is altijd toch weer lastig te restaureren.

Netschakelaar

Vervolgens de Telefunken Koncert Trial maar eens uitgekast en aan een nader onderzoek onderworpen.
Als eerste altijd een visuele inspectie.
Al gauw bleek de hele constructie van schakelhendel, contactveren, isolatieplaatjes niet te werken.
De resten van de netschakelaar waren nog aanwezig, helemaal verbogen en een pertinax plaatje was doormidden gebroken, de resten zaten deels onder de trafo geklemd tussen wat draden.
Het geheel er eens uitgevist en goed bekeken, de contactveren waren gelukkig niet gebroken maar wel verbogen.
Uiteindelijk alles weer goed op zijn plaats gemonteerd.
Het pertinax plaatje heb ik een nieuwe gemaakt en met M3 boutjes aan de contactveren gemonteerd.
Origineel was dit met holnietjes vastgezet maar die konden niet meer gebruikt worden.
De bakelieten hendel is gelukkig nog geheel in tact en heb ik weer netjes kunnen monteren. Even nog uitgevogeld hoe ik een veer kon monteren die de hendel in de "aan" positie kan houden en het geheel werkt nu weer mechanisch naar behoren.
Het elektrische gedeelte komt nog wel.
Ik heb al gezien dat het condensator blok niet origineel is, het moet een vier voudige condensator zijn van 0.2 , 1 , 3 en 4 uF, er zit nu een enkele in van 4 uF 1400V die ook nog eens te groot is, hij steekt buiten het chassis uit.
Eerst die nog eentje vinden en dan kan ik weer verder.

Schaal

De schaal van mijn Telefunken Koncert Trial was zo smerig dat er bijna geen licht meer doorheen kwam.
Vooral de achterkant was gewoon zwart van het stof en de aanslag.
De schaal is gemaakt van een kunststof, ik denk dat het een soort van mica is en de tekst is er opgedrukt.
Het is altijd weer tricky om zomaar te gaan poetsen want voor je er erg in hebt is alle tekst verdwenen.
Normaal staat er ergens in een hoekje uit het zicht wel een nummer of zo waar je dan kunt uitproberen of de verf goed blijft zitten maar in dit geval dus helaas niet.
Dan maar gewoon voorzichtig proberen en hopen dat het goed gaat.
Op een stukje keukenpapier wat van die blauwe allesreiniger gedaan en eerst de achterkant gepoetst en dat ging er vlot af.
Daarna de voorkant voorzichtig proberen en gelukkig ging ook nu het vuil er best vlot vanaf en bleven de letters staan.
Nu deze weer schoon is kan de schaal even aan de kant totdat de rest van de radio zover is.

Buizen

Vervolgens de buizen van mijn Telefunken Koncert Trial eens getest op mijn Neuberger tester.
Dat is altijd weer spannend want als deze defect zijn is dat altijd weer een moeilijke en kostbare aangelegenheid.
Wat bleek, de eindbuis RENS1374d was zeer zwak en van de twee stuks REN904 was er een prima en de tweede deed helemaal niets.
Hij werd wel warm dus de gloeidraad was goed.
Wat vaak voorkomt is dat de draden los komen te zitten in de pennen, deze zijn gesoldeerd en na 75 jaar wil dat nog wel eens los gaan zitten.
Een keer nasolderen is meestal de oplossing behalve in dit geval.
Dan kan het ook nog zijn dat de buis niet meer luchtledig is maar toen ik de ballon wat bewoog zag ik soms wel een uitslag op mijn meter, dus er was nog hoop.
Toen de voet er maar eens afgehaald en wat bleek, twee draden waren halverwege afgebroken.
Eerst deze maar eens verlengt door er een koperdraadje aan te solderen en toen de voet weer op zijn plaats gebracht en de draden vast gesoldeerd.
De REN904 doet het nu weer prima.
Gelukkig heb ik nog een goede RENS1374d liggen dus de buizenset voor mijn radio is in elk geval goed.

Ratelcondensator

Altijd weer spannend, voor de eerste keer spanning aansluiten.
De netschakelaar is reeds hersteld en de buizen zijn verwijderd.
Eerst met de ohmmeter de wikkelingen van de nettrafo nameten om te zien of er geen onderbrekingen en of sluiting tussen de wikkelingen aanwezig is.
Dit bleek geen afwijkingen te vertonen dus kan de netspanning worden aangesloten.
Met behulp van een variac met netscheiding en een 60 Watt gloeilamp in serie wordt de spanning voorzichtig opgedraaid naar 220 Volt.
Ondertussen met een voltmeter de secundaire spanning in de gaten houden of deze voldoende hoog wordt, deze bereikt een waarde van 375 Volt.
Dit gaat dus goed en ook het schaalverlichtinglampje brand prima.
Totdat na ca 10 minuten er een sissend geluid en een rookpluim onder het chassis vandaan komt.
De ratelcondensator die parallel aan de secundaire hoogspanningswikkeling zit heeft de geest gegeven.
Nu kon ik dat van te voren wel bedenken want deze condensatoren zijn eigenlijk altijd defect en kunnen dus beter preventief vervangen worden.
Nu is het zo dat een moderne knalgele condensator geen gezicht is dus wordt deze verstopt in de originele behuizing.
Dit gaat perfect omdat in die tijd de condensatoren in een pertinax of glazen hulsje waren ondergebracht en aan de uiteinden met een teerpropje waren afgesloten.
Met een elektrische verfbrander wordt de oude condensator warm gemaakt en dan kan zo de gehele inhoud eruit getrokken worden.
Nu wordt de nieuwe condensator in het hulsje gestoken en de beide teerpropjes weer aangebracht en je ziet er werkelijk niets meer van.
Ten slotte op de foto van boven naar beneden: De gerestaureerde condensator, de nieuwe inhoud en de oude inhoud.

Condensatorblok

Zoals al eerder aangegeven was de originele condensatorblok verdwenen dus moest er een andere komen.
Nu vond ik nog een metalen bakje wat hier perfect voor in aanmerking kon komen.
Eerst dit bakje voorzien van een lip en een draadeindje om het geheel straks op het chassis te kunnen vastzetten.
Daarna een pertinax plaatje maken voor de bovenkant en dit voorzien van 5 gaatjes voor de aansluitingen.
Vaak zijn hiervoor holnietjes gebruikt welke rijkelijk van tin zijn voorzien zodat er een bolle kop ontstaat.
Aangezien holnietjes moeilijk te verkrijgen en te monteren zijn is er voor een andere oplossing gekozen.
Ik heb hiervoor messing M4 boutjes met verzonken kop gebruikt waarvan de kop vertind is, dit ziet er perfect uit en niet van origineel te onderscheiden.
Aan de achterkant zijn soldeerlippen gemonteerd waar de nieuwe condensatoren aan gemonteerd zijn.
Het pertinax plaatje is aan de zijkant voorzien van gaatjes waar M3 schroefdraad in getapt is en zo in het bakje gemonteerd.
Nu de condensatorblok klaar is kan deze op het chassis gemonteerd worden.

Opbouwen

Na het monteren van het condensatorblok begint de Telefunken Koncert Trial al weer behoorlijk op een radio te lijken.
De diverse weerstanden zijn doorgemeten en de waarden zijn nog goed.
Nu kan de gelijkrichtbuis geplaatst worden en met een variac de spanning langzaam opgevoerd worden.
De aansluitingen van de bekrachtigingsspoel zijn tijdelijk vervangen door een weerstand van 2K7 en de diverse voedingsspanningen worden in de gaten gehouden.
Alle spanningen zijn nu aanwezig alleen de twee G1 spanningen van de eindbuis en voorversterkerbuis kloppen niet, deze moeten 0V zijn maar ik meet daar wel een spanning van enkele Volts, de beide koppelcondensatoren zijn dus lek, die moeten dus nog gerestaureerd worden.
Zo gezegd, zo gedaan, deze zijn van nieuwe inhoud voorzien en netjes teruggeplaatst, nu kloppen de G1 spanningen wel.
Het chassis laat ik zo een tijdje aanstaan om te zien of er geen rare dingen gebeuren.
Daarna kunnen de buizen erin en dan zal in elk geval het LF gedeelte wel weer functioneren.
Alleen het HF gedeelte is nog een verassing maar dat merk je pas als de buizen erin zitten.

Muziek !!

Vandaag maar eens de buizen geplaatst in het Telefunken Koncert Trial chassis.
De gelijkrichtbuis wordt tijdelijk vervangen door een Philips 373, want er hoort tenslotte een enkelfasige gelijkrichter in.
Alle spanningen waren reeds getest en goed bevonden.
Er zaten nog wel twee verdachte condensatoren in en wel deze welke parallel staan aan de kathodeweerstanden van de eindbuis en de voorversterkerbuis.
Deze moeten een waarde hebben van 8uF maar deze waren slechts enkele tientallen nF.
Deze moesten dus eerst van nieuwe inhoud worden voorzien, nu zou als het goed is alles moeten werken.
Eerst maar eens de eindbuis en voorversterkerbuis geplaatst en een luidspreker aangesloten.
Met een toongenerator aan G1 van de voorversterker en jawel er komt geluid uit de luidspreker.
Toen maar eens de eerste buis geplaatst en een aarde en antenne aangesloten en de BBC op 645 KHz kwam al direct knalhard uit de luidspreker.
Nadat de contactveren van de golfbereikschakelaar schoongemaakt waren bleken alle golfbereiken prima te werken.
Zo, nu kan het chassis een tijdje proefspelen en is de kast aan de beurt.

Poetsen

Nu het chassis van de Telefunken Koncert Trial in orde is, is de kast aan de beurt.
Eerst wordt de luidspreker gedemonteerd en met een borstel alle stof uit de kast geveegd.
Daarna gaat de kast in de afwasbak en wordt deze goed afgesopt met warm water en afwasmiddel.
Nu is al het vuil verdwenen maar is de kast nog wel wat dof.
Dit wordt opgelost door de kast goed te poetsen met Commandant nr.4.
Eerst goed insmeren en daarna als het opgedroogd is goed uitwrijven met een droge doek.
Het lastigste zijn natuurlijk de randjes, deze randjes worden met een houten satéprikker en doekje van de resten Commandant ontdaan.
Het logo boven de luidspreker en de teksten op de kast worden met een tandenborstel behandeld en daarna met een zachte doek wordt de hele kast nog eens goed nagewreven.
Nu de kast weer mooi blinkt wordt het weer eens tijd dat het chassis weer ingebouwd gaat worden.

De Telefunken Koncert Trial is af

Na de kast goed gepoetst te hebben kan de radio weer in elkaar gezet worden.
Allereerst de luidspreker met doekje weer gemonteerd, dat ging zonder problemen.
Het chassis zit met 4 boutjes door de bodem van de kast gemonteerd, maar die boutjes waren verdwenen en het bleek een afwijkende maat te zijn.
Daarom in de steun van het chassis de gaatjes wat opgeboord en van M4 schroefdraad voorzien.
Nu kon het chassis met afschermplaat gemonteerd worden, echter een van de vier rubberen plaatjes ontbrak dus dat werd opgelost door er een stukje op maat geknipt fietsband op te plakken.
Nu het chassis in de kast zit kan de luidspreker aangesloten worden echter een van de draden was te kort dus moest deze vervangen worden, een stukje blanke draad met oliekous en het ziet er weer prima uit.
De 373 word vervangen door de inmiddels gevonden RGN564
Tenslotte de afstemknop nog gepoetst en weer gemonteerd.
zo, nu kan de spanning erop en kijken of alles nog werkt.
De radio werkt nu prima en het is opvallend hoe gevoelig en selectief deze is, het is tenslotte maar een rechtuit ontvanger en deze zijn doorgaans niet zo selectief, vooral op de korte golf.
Maar deze radio presteert prima.
Als laatste de achterwand weer gemonteerd en de radio kan aan de verzameling worden toegevoegd.

Schema

Nu voor de verandering eens het schema van de Telefunken Koncert Trial.
De voeding bestaat uit een enkelvoudige gelijkrichter RGN564 met daarachter een afvlakcondensator van 3uF, het filter bestaat uit de bekrachtigingsspoel van de luidspreker met daarachter een condensator van 4uF.
Deze twee condensatoren bevinden zich in het condensatorblok.
De opbouw van de radio is vrij simpel, het is een rechtuit ontvanger met een afgestemde kring met terugkoppeling.
De drie golfbereiken zijn in te stellen met de schakelaars B en C en met de afstemcondensator aan deze spoel kan de zender worden ingesteld.
Met de schakelaar A kan de antenne op verschillende aftakkingen van de primaire spoel ingekoppeld worden om zo een compromis te vinden tussen gevoeligheid en selectiviteit.
De terugkoppeling geschied door de spoel die in de anodeleiding van de eerste REN904 zit mechanisch te koppelen aan een spoel in de antenneleiding.
Zo wordt een deel van de energie teruggekoppeld en daardoor kan de gevoeligheid en selectiviteit aanmerkelijk verbeterd worden.
Als er echter teveel wordt teruggekoppeld gaat deze oscilleren en ontstaat er een fluittoon.
In deze eerste buis vindt tevens detectie plaats en het LF signaal is beschikbaar achter de weerstand van 100K in de anodeleiding.
Dit signaal wordt cappacitief gekoppeld aan G1 van de tweede REN904 en het versterkte signaal aan de anode wordt weer cappacitief gekoppeld aan G1 van de eindbuis RENS1374d.
In deze anodeleiding bevind zich een aanpassingstrafo die zorgt voor de juiste aanpassing naar de luidspreker.

Home